BİZİM KARADENİZ GAZETESİ'NE KONUK OLDUK - 18.12.2013

Abdullah Batur ile yerel yönetimler hakkında söyleşi

İl Genel Meclisi Üyesi ve CHP Grup başkanvekili Abdullah Batur ile yerel yönetimlerin görevleri ve yerel yönetimlerin hangi birimlerden oluştuğu, yerel yönetimlerde belediyelerin ve İl Genel Meclislerin görev ve yetkileri konusunda yaptığımız söyleşiyi siz Bizim Karadeniz Gazetesi okurları ile paylaşıyoruz…

Halkımız genellikle  merkezi hükümetin, Genel İdarenin yaptığı çalışmaları daha çok izler ve bu konudaki haberlerle çok yakından ilgilenir…

Merkezi Hükümet kadar Halkımıza çok büyük hizmetler götüren Yerel Yönetimlerimiz bulunmaktadır… En küçük yerel yönetimimizi Muhtarlıklarımız oluşturmaktadır. Sonra İl Özel İdare ve Belediye Yönetimleri gelmektedir.  Halkımız Merkezi Hükümetin hizmet ve çalışmaları kadar, Belediye Yönetimlerinin hizmet ve çalışmalarını da çok yakından izlemektedir…

Her nedense köylere yapılan hizmetler, Özel İdare Yönetiminin yaptığı çalışmalar bilinmez. Bugün kentte yaşayan insanlarımıza soralım:

Özel İdare nedir ve ne iş yapar? dediğinizde çok kişiden olumlu yanıt alamazsınız. Belediye nedir, ne iş yapar dediğiniz de , 7 den 70’e herkes belediyenin ne iş yaptığını ve neler beklediğini çok iyi bilir.

Kentte yaşayan halkımız İl Özel İdare Yönetiminin ve İl  Genel Meclisi Yönetiminin ve üyelerinin yaptığı çalışmaları gerektiği gibi bilmez ilgilenmez ve izlemez…

Halbuki yerel yönetimler (Mahalli İdareler) çok önemlidir. İl, Belediye veya Köy Halkının, bulundukları yerdeki ortak mahalli ihtiyaçlarını karşılayan ve karar organları o yerdeki halk tarafından seçilen kamu tüzel kişisi, yerel yönetim ya da yerel seçim.

Yerel yönetimler, bir ilin köyü, kenti, ilçesi ve beldesiyle top yekun kalkınma ve gelişmelerinde en önemli hizmet götüren birim ve yönetimlerdir…

Yerel yönetim ve İl Özel İdare Yönetimlerini ve işlevlerini daha yakından tanımak ve tanıtmak için, İl Genel Meclisi Üyesi ve CHP Grup başkanvekili Abdullah Batur’dan bu konular khakkında bilgi edinmek ve yeril yönetimler hakkında ki düşüncelerini öğrenmek amacıyla yaptığımız söyleşiyi sizlerle paylaşıyoruz…

Erkan Turan: Yerel Yönetim nedir ? Hangi birimlerden oluşur ?

           Abdullah Batur: Mahalli idarelerdir. İl de , Belediyelerde ve Köylerde yaşayanların ortak sorunlarına çözüm bulan, karar organları halk tarafından seçilen mahalli idarelerdir. Muhtar ve İhtiyar Heyeti, Belediye Meclisi – Belediye Encümeni-Belediye Başkanı, İl Genel Meclisi gibi birimlerden oluşur.

Erkan Turan: Yerel Yönetim denilince, en çok bilinenler Belediye ve İl Özel İdare Yönetimleridir.  Dolayısı ile sizi, İl Özel İdare, İl Genel Meclisi ve Encümen çalışmaları ilgilendirmektedir.İl Özel İdare Yönetimi nedir ? Hangi birimlerden oluşur?

Abdullah Batur: Biraz önce kısaca anlattığım gibi İl Özel İdaresi 5302 Sayılı İl Özel İdaresi Kanunu’na göre İl Halkının Mahalli müşterek nitelikteki ihtiyaçlarını karşılamak üzere kurulan ve karar organı seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan idari ve mali özerkliğe sahip kamu tüzel kişileridir.

Mülki Amir Vali, Karar Organı İl Genel Meclisi, İcra organı İl Encümenidir.

Erkan Turan: Hizmet ve Çalışma alanları neleri kapsamaktadır ?

Abdullah Batur: İl Özel İdaresi Mahalli müşterek nitelikte olmak şartıyla İl’de Gençlik Spor, Sağlık, Tarım, Sanayi ve Ticaret, Çevre Düzeni Planı, Bayındırlık, Kültür, Sanat, Turizm, Sosyal Hizmetler, Mikro Kredi, Eğitim, Toprağın korunması gibi konularda çalışmalarda bulunur.

Erkan Turan: İl Genel Meclisi ve Encümeni nasıl oluşmaktadır ? Görev ve çalışma alanları nelerdir?

Abdullah Batur: İl Genel Meclisi 5 yılda bir yapılan Yerel Yönetim seçimleri ile 9 İlçeden seçilen 21 Meclis Üyesi ile oluşur. Sinop Merkez İlçe 4 , Boyabat İlçe 3, diğer 7 ilçe 2 üye ile temsil edilir.

İl Encümeni ise Meclis içerisinden seçilen 5 üye ile birlikte İl Özel İdaresinden 5 birim amiri, Vali Bey Başkanlığında toplam 11 kişiden oluşur. (Yeni Kanuna göre 1 Nisan 2014 tarihinden itibaren 3 İl Genel Meclisi Üyesi ile 3 Birim amiri Vali Bey’in Başkanlığında toplam 7 kişi olacaktır)

İl Genel Meclisinin Görevleri

a) Stratejik plân ile yatırım ve çalışma programlarını, il özel idaresi faaliyetlerini ve personelinin performans ölçütlerini görüşmek ve karara bağlamak.

b) Bütçe ve kesin hesabı kabul etmek, bütçede kurumsal kodlama yapılan birimler ile fonksiyonel sınıflandırmanın birinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.

c) Belediye sınırları il sınırı olan Büyükşehir Belediyeleri hariç İl çevre düzeni plânı ile belediye sınırları dışındaki alanların imar plânlarını görüşmek ve karara bağlamak.

d) Borçlanmaya karar vermek.

e) Bütçe içi işletmeler ile Türk Ticaret Kanununa tâbi ortaklıklar kurulmasına veya bu ortaklıklardan ayrılmaya, sermaye artışına ve gayrimenkul yatırım ortaklığı kurulmasına karar vermek.

f) Taşınmaz mal alımına, satımına, trampa edilmesine, tahsisine, tahsis şeklinin değiştirilmesine veya tahsisli bir taşınmazın akar haline getirilmesine izin; üç yıldan fazla kiralanmasına ve süresi yirmibeş yılı geçmemek kaydıyla bunlar üzerinde sınırlı aynî hak tesisine karar vermek.

g) Şartlı bağışları kabul etmek.

h) İl özel idaresi adına imtiyaz verilmesine ve il özel idaresi yatırımlarının yap-işlet veya yap-işlet-devret modeli ile yapılmasına, il özel idaresine ait şirket, işletme ve iştiraklerin özelleştirilmesine karar vermek.

ı) Encümen üyeleri ile ihtisas komisyonları üyelerini seçmek.

j) İl özel idaresi tarafından çıkarılacak yönetmelikleri kabul etmek.

 k) Norm kadro çerçevesinde il özel idaresinin ve bağlı kuruluşlarının kadrolarının ihdas, iptal ve değiştirilmesine karar vermek.

l) Yurt içindeki ve yurt dışındaki mahallî idareler ve mahallî idare birlikleriyle karşılıklı işbirliği yapılmasına karar vermek.

m) Diğer mahallî idarelerle birlik kurulmasına, kurulmuş birliklere katılmaya veya ayrılmaya karar vermek.

n) İl özel idaresine kanunlarla verilen görev ve hizmetler dışında kalan ve ilgililerin isteğine bağlı hizmetler için uygulanacak ücret tarifesini belirlemek.

Encümenin görev ve yetkileri şunlardır:

a)Stratejik plân ve yıllık çalışma programı ile bütçe ve kesin hesabı inceleyip il genel meclisine görüş bildirmek.

b) Yıllık çalışma programına alınan işlerle ilgili kamulaştırma kararlarını almak ve uygulamak.

c) Öngörülmeyen giderler ödeneğinin harcama yerlerini belirlemek.

d) Bütçede fonksiyonel sınıflandırmanın ikinci düzeyleri arasında aktarma yapmak.

e) Kanunlarda öngörülen cezaları vermek.

f) Vergi, resim ve harçlar dışında kalan ve miktarı beşmilyar Türk Lirasına kadar olan ihtilafların sulhen halline karar vermek.

g) Taşınmaz mal satımına, trampa edilmesine ve tahsisine ilişkin kararları uygulamak, süresi üç yılı geçmemek üzere kiralanmasına karar vermek.

h) Belediye sınırları dışındaki umuma açık yerlerin açılış ve kapanış saatlerini belirlemek.

i) Vali tarafından havale edilen konularda görüş bildirmek.

j) Kanunlarla verilen diğer görevleri yapmak.

Erkan Turan: İl Genel Meclisine ve Encümene seçilen üyelere maaş ödenmekte midir?

Abdullah Batur: İl Genel Meclisi Üyeleri maaş( aylık) almazlar. Katıldıkları toplantılara istinaden huzur ücreti alırlar. Meclis ve komisyon toplantılarına katıldıkları her gün için; İl Genel Meclisi Başkanına 6000 gösterge, diğer meclis üyelerine 2200 gösterge rakamının, memur aylıklarına uygulanan katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda huzur hakkı ödenir.

İl Encümeni Üyeleri ise aylık alırlar. Encümenin memur olmayan üyelerine 12000 gösterge rakamının Devlet memurları için belirlenen aylık katsayı ile çarpımı sonucu bulunacak miktarda aylık brüt ödenek verilir. Encümen başkanı hariç encümenin memur üyelerine encümen üyeleri için belirlenen gösterge rakamının yarısı ödenir.

Biz CHP Grubuna bağlı 3 üye, seçilemediğimiz için 5 yıldır İl Encümeninde görev yapmadık.E.TURAN: Daha önce başka resmi görevdeyken İl Genel Meclisine seçilen bir üye, eski görevinden istifa ediyor mu ? İlerde tekrar aynı görevine dönebilir mi ?

Abdullah Batur: Resmi Görevden ne anladığınıza bağlı. Memur istifa etmeden İl Genel Meclisi Üyesi olamaz. Çünkü seçimlere katılması için Siyasi bir partiden aday olması gerekir.

Bağımsızda olabilir ama bağımsızın seçilme şansı azdır. Oda Başkanları, Esnaf ve Ticaret erbabı kişiler, Emekliler, Kamuda sanat sınıfı görev yapan kişiler istifa etmeden İl Genel Meclisi Üyesi seçilebilir ve bu görevi yapabilirler. Görev süreleri sona erdiğinde tekrar eski görevlerine dönebilirler. 

Erkan Turan: Avrupa Ülkelerinde Encümen azalarının çok büyük görevleri ve sorumlulukları vardır. Adeta bir bakan gibi hizmet verirler. Bizim Ülkemizde Encümen azalarının görev ve yetkileri nedir?

Abdullah Batur: Bizde yetkiler sınırlandırılıyor. 1 Nisan 2014’den sonra 5302 Sayılı Kanun ile 51 küçük İl yönetilirken, 6360 Sayılı Kanun ile 30 İl’de İl Genel Meclisleri tasfiye ediliyor.

Seçilmişler azaltılıyor. En Önemlisi 30 İl’de tüzel kişilik olan muhtarlar mahalle muhtarlığına döndürülüyor. Yani görev, sorumluluk ve yetkileri kısıtlanıyor. 

Erkan Turan: İl Genel Meclisinin görev ve yetkileri nelerdir ? Haftada yada kaç kez toplanırlar ?

Abdullah Batur: Görev ve yetkilerini söylemiştim. İl Meclisi her ay’ın ilk haftası 5 gün toplanır. Encümen ise haftada 1 kez toplanır.

Erkan Turan: İl Özel İdare Yönetimi, İl Valisi, İl Genel Sekreteri ve İl Genel  Meclisi gibi üçlü bir sistemden mi oluşmaktadır ?

            Abdullah Batur: Hayır. Vali Bey Mülki Amirdir. Aynı zamanda Özel İdare ve İl Encümeninin başıdır. İl Genel Meclisi ise 21 üyenin içinden seçtiği Meclis Başkanı ile yönetilir. Genel Sekreter İl Meclisinden çıkan kararları Vali Bey’in emirleri ile uygulayan ve birim amirlerine uygulatan kişidir. 

Erkan Turan: Sistem içerisinde sorunlar yaşanıyor mu?

Abdullah Batur: Sinop İl Özel İdaresinde sorundan çok ne var ki.

Erkan Turan: Yaşanıyorsa bunlar ne gibi sorunlardır?

Abdullah Batur: Saymakla bitmez. Zaten bir çok konuyu yerel medya ile paylaşıyoruz. 

Erkan Turan: İl Özel İdare Yönetimi ile Belediye Yönetimi arasındaki farklılıklar nelerdir?

Abdullah Batur: İl Özel İdaresi İl’in tamamına bakarken Belediyeler İlçe Merkezlerine hizmet veriyorlar.(1 Nisan 2014’den sonra 30 Büyükşehir Belediyeleri hariç)

Erkan Turan: İl Özel İdaresinin en önemli gelir kaynakları nelerdir ? Bütçesini hangi kaynaklardan nasıl oluşturuyor?

Abdullah Batur: Merkezi bütçe, maden ocakları, kira gelirleri ve kesilen cezalardan bütçe oluşuyor.

Erkan Turan: Çalışmalarınızın en önemli ve büyük bir kısmını Köylere yönelik yapıyorsunuz… Şehir ve İlçe Merkezlerine yönelik ne tür çalışmalarınız oluyor ?

Abdullah Batur: İlçe Merkezlerinde ilgili daire ile yapılacak olan protokolle her türlü çalışmayı, hizmeti yapabilirsiniz. 

Erkan Turan: Eğitim, Sağlık, Sosyal Yaşam ve Turizm alanlarına yönelik ne gibi çalışmalar yapılıyor ?

Abdullah Batur: En son Sinop Sualtı kitabını basıyoruz. İlginç bir çalışma olacak. Karakum Plajının giriş ücretini kaldırdık halka açık hale getirdik.

1/25000’lik Çevre Düzeni Planlamasında Kabalı çay ağzına kadar neredeyse bütün sahili turizm alanı ilan ettik. Devlet  Hastanelerine cihaz alımları yapılıyor. Gerze’de diyaliz merkezi kuruldu. Eğitime ise bütçemizin %20’sini aktarıyoruz. En önemli katkı bu şekilde oluyor.

Sosyal Alanda aktif bir 5 yıl geçirdik.

Erkan Turan: Yıllarca Ülke ve Devlet hizmetinde çalışıp emekli olan yaşlılarımıza yönelik hizmet ve çalışmalarınız var mı ?

Abdullah Batur: Her istediğiniz önceliği hayata geçirebilmek için iktidar olmanız gerekiyor. Biz ise 21 de 3 kişiyiz. Bu tür sorular iktidar grubuna sorulmalı. Bizim projeler olmasaydı Meclis 5 yıl kaldır indir yapardı.

Erkan Turan: Sayın Batur, bu ve benzer soruların ardı arkası kesilmez… Burada noktayı koyalım. Teşekkür ederim.